Mesleki Temel Uygulamalar

Konu: Mikroorganizmaların Sınıflandırılması 
Kazanım: Mikroorganizmaları ve genel özelliklerini bilir.

3. Virüsler ve Viroidler: Virüsler; bakterilerden daha ilkel, daha basit yapıda, tam bir hücre yapısı göstermeyen, en küçük mikroorganizmalardır. Tek başına metabolizma aktiviteleri yoktur. Sadece canlı hücre içinde yaşar ve çoğalabilir. Sentetik besiyerlerinde üretilemez. Normal mikroskopla görülmez; ancak elektron mikroskobu ile incelenebilir. Virüsler RNA ve DNA yapısında nükleik asit (çekirdek) , nükleik asidi çevreleyen proteinden yapılmış kapsid(kılıf) ve bazı virüslerde kapsidi çevreleyen lipid yapısında zarfdan (zardan) oluşmuştur. Virüslerden daha küçük ve basit yapılı olan viroidler de bu grupta yer alır. Virüsleri, RNA ve DNA virüsleri olmak üzere iki grupta toplamak mümkündür. Bu gruplarda yer alan virüsler şunlardır:

RNA Virüsleri	DNA Virüsleri
►Picornavirüsler	►Adenovirüsler
►Retrovirüsler	►Herpesvirüsler
►Rhabdovirüsler	►Poxvirüsler

Virüslerin taşıdığı genetik materyallerine göre sınıflandırılması 

Virüsler infekte ettikleri canlılara göre çeşitli isimler alır, bunlar: 

• Virion: Olgun virüs partikülüne verilen bir diğer addır. Nükleik asit ve kapsid olmak üzere iki, bazı virüslerde 3 komponentten (unsur, elemandan) oluşur. 
• Viroid: Bazı faydalı bitkilerin hastalık etkeni olan viroidler yapı bakımından yalnız bir tek RNA taşır, kapsid bulunmaz. İnsandaki Hepatit D Virüsü ile benzerlik gösterir. 
• Bakteriyofaj: Bakterileri infekte eden virüslere, faj ya da bakteriyofaj denir. Genellikle belli bakterileri infekte edip orada çoğalır. Salmonella typhy, Escherichia.coli buna örnektir.

Virüslerin yapısında şu oluşumlar bulunur: 

Virüslerin yapısı 

• Çekirdek: RNA veya DNA yapısındaki nükleik asitten oluşmuştur. Virüsün ortasında tek ya da çift katlı iplikçikler halinde bulunur. RNA veya DNA da virüslerin çoğalması için gerekli bilgiler (genler) bulunur.
• Kapsid (Protein Kılıf): Nükleik asidi çevreleyen protein yapısındaki katmandır. Kübik, sarmal veya kompleks simetri şekilde bulunabilir. 

Kapsidin başlıca görevleri şunlardır:

1. Nükleik asidi dış etkenlerden korur.
2. Virüsün ilişki kurduğu hücreyle (konak hücreyle) bağlantı sağlar.
3. Virüsün konak hücre dışında yaşamasına yardımcı olur. 
4. Virüse antijenik özellik verir.
5. Virüsün yapı simetrisini verir ve biçimini oluşturur. 
6. Kapsid, kapsomer adı verilen daha küçük birimlerden oluşur ve bu birimler virüsün tanımlanmasında önem taşır. 

• Zarf: Bazı virüslerde bulunan kapsidi çevreleyen, lipidden zengin birkaç katmanlı bir zardır. Zarf içeren virüsler genellikle yuvarlak şekillidir. Zarfın, virüsün konak hücreye girmesinde önemli rolü vardır.
• İnklüzyon Cisimcikleri: Bazı virüsler; girdikleri hücre içindeki çekirdekte, sitoplazmada ya da hem çekirdek hem sitoplazmada cisimler oluşturur. Virüslerin teşhis edilmesinde önemli rolü olan bu cisimlere inklüzyon cisimciği denir. Örn: Kuduzda, sitoplazmada negri cisimciklerinin görülmesi.

4. Prion : Prionlar enfeksiyon hastalıklarına yol açan mikroorganizmalara, yani bakteriler ve virüslere benzemez. Prion protein içeren küçük infeksiyöz patojen olarak tanımlanmakta insanlarda kuru, Creutz felt-jacop hastalığına neden olmaktadır. Kronik progresif ve dejeneratif tipte santral sinir sistemi enfeksiyonlarına neden olmaktadır. İnkübasyon çok uzundur.(kuru hastalığında 30 yıl)

►Konu hakkında daha fazla bilgi için linki takip edebilirsiniz;

https://tr.wikipedia.org/wiki/Mikroorganizma